Ο πολεοδομικός σχεδιασμός της χώρας και οι άλλες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του κλάδου των μηχανικών – Συνέντευξη του προέδρου του ΤΕΕ, Γιώργου Στασινού
Στο μεγάλο έργο του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας που έχει αναλάβει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, έργο το οποίο χρηματοδοτεί το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναφέρεται στη συνέντευξή του στη voria.gr ο πρόεδρος του ΤΕΕ και εκ νέου υποψήφιος στις εκλογές της Κυριακής, Γιώργος Στασινός, με τη χαρακτηριστική φράση «σε μας αναθέτουν ό,τι μοιάζει ακατόρθωτο».
Ο κ. Στασινός διαβεβαιώνει πως μέχρι το τέλος του 2025 θα υπάρχουν πολεοδομικά σχέδια για το σύνολο της χώρας, «και αυτό θα έλεγα ότι είναι ένα πραγματικό θαύμα».
Αποτιμά τη δεκαετή οικονομική κρίση ως ευκαιρία και πρόκληση για την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό και σημειώνει πως για να γίνονται ορατά τα αποτελέσματα των μεγάλων έργων χρειάζεται ο μεν δημόσιος τομέας να σχεδιάζει, να επιβλέπει και να πληρώνει έγκαιρα, ο δε ιδιωτικός να υλοποιεί ταχύτατα και με ποιότητα.
Παράλληλα, καλεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να γίνει πιο τολμηρό και προτείνει bonus για όποιον παραδίδει έγκαιρα ένα έργο, ενώ «όποιος καθυστερεί την υλοποίηση να μην ξαναπάρει έργο» και ειδικά για τα μεγάλα έργα της Θεσσαλονίκης αναφέρει πως «οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται είναι πρόβλημα των διαδικασιών των δημοσίων έργων συνολικά».
Το ΤΕΕ έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας ένα έργο, να γίνει πολεοδομικός σχεδιασμός μέσα σε 3-4 χρόνια όπου δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. Σε μια χώρα που οι καθυστερήσεις αποτελούν αντί για εξαίρεση κανονικότητα, είναι εφικτό να περιμένουμε ένα τέτοιο γιγάντιο πρόγραμμα να ολοκληρωθεί και μάλιστα εγκαίρως;
Θα πρέπει να σας πω ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός προβλέπεται από το Σύνταγμα του 1975 και η έλλειψή του όλα αυτά τα χρόνια έχει οδηγήσει σε αρκετές παραφωνίες. Αυτό, λοιπόν, που η Πολιτεία δεν έχει καταφέρει εδώ και 50 χρόνια αναλάβαμε να το κάνουμε εμείς, ως ΤΕΕ, γιατί επιτρέψτε μου να πω ότι σε μας αναθέτουν ό,τι μοιάζει ακατόρθωτο.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει πετύχει να βρει τους πόρους για να γίνει ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κάτι που δεν ήταν ούτε εύκολο, ούτε αυτονόητο. Μέχρι σήμερα έχουμε ολοκληρώσει πάνω από το 90% των διαγωνισμών για την επιλογή μελετητών και ταυτόχρονα υπάρχει υποχρέωση ολοκλήρωσης των μελετών μέχρι το τέλος του 2025.
Άρα, είναι βέβαιο ότι μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουμε πολεοδομικά σχέδια σχεδόν για το σύνολο της χώρας και αυτό θα έλεγα ότι είναι ένα πραγματικό θαύμα. Πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα και θα πρέπει να κάνουμε υπομονή να έχουμε Ολοκληρωμένο Πολεοδομικό Σχεδιασμό και προτεραιότητα έως τότε να είναι η προετοιμασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος να υποδεχτεί πάνω από 200 πολεοδομικά σχέδια και να τα εγκρίνει μετά από τις απαραίτητες διορθώσεις εντός εξαμήνου και να προετοιμαστεί το ΣτΕ να εκδώσει πάνω από 200 ΠΔ εντός εξαμήνου.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, προετοίμαζε νομοθετική πρωτοβουλία για την εκτός σχεδίου δόμηση, την οποία στη συνέχεια απέσυρε. Πώς αξιολογείτε αυτή την κίνηση;
Εμείς αυτό που λέμε με κάθε ευκαιρία είναι ότι σε 2 χρόνια από σήμερα μπορούμε να έχουμε Ολοκληρωμένο Πολεοδομικό Σχεδιασμό στο σύνολο της χώρας. Κάτι που σημαίνει ότι όταν ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός πιθανότατα η εκτός σχεδίου δόμηση να μην υφίσταται ως έννοια.
Τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια θα ξεκαθαρίζουν με ασφάλεια δικαίου τι μπορεί να γίνει πού και πώς, οπουδήποτε στη χώρα. Συνιστούμε, λοιπόν, υπομονή, να αποφεύγονται σπασμωδικές κινήσεις και ας συνεχίσουμε με τα ισχύοντα εδώ και δεκαετίες έως ότου ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός.
Τι έχει αλλάξει στη ζωή των μηχανικών τα τελευταία 10-15 χρόνια που η χώρα βίωσε απανωτές κρίσεις (μνημόνια, πανδημία, ενεργειακή κρίση);
Ο τεχνικός κόσμος και η ανάπτυξη στη χώρα μας είναι δυνάμεις αλληλένδετες. Η μία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη, η ευημερία που όλοι προσδοκούμε δεν θα έρθει χωρίς την επίδραση και τον δεσμό αυτών των δύο δυνάμεων. Οι κρίσεις στις οποίες αναφέρεστε και οι οποίες κόστισαν πάνω από 10 χρόνια, δεν ήταν μόνο κρίσεις. Ήταν δύσκολοι καιροί και τους πληρώσαμε όλοι ακριβά. Ήταν όμως και ευκαιρίες. Λειτούργησαν ως καταλύτης για να δούμε με περισσότερη σοβαρότητα τις προκλήσεις της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, που ήδη υπήρχαν και μας έφεραν πιο κοντά στο να αντιληφθούμε την ανάγκη για αλλαγή, επενδύσεις, χρηματοδοτήσεις, σύγχρονες υποδομές.
Οι Έλληνες Μηχανικοί πρωτοστατούν σε αυτή την αλλαγή με την επιστημοσύνη τους, ενώ παράλληλα, μέσω των έργων που υλοποιεί το ΤΕΕ αλλά και της διαρκούς εκπαίδευσης που προσφέρει στα μέλη του, διευρύνεται το πεδίο δράσης τους και η επαγγελματική ύλη.
Σήμερα, στον χώρο των μηχανικών και του τεχνικού κόσμου, μιλάμε για μία άλλη πραγματικότητα, εντελώς διαφορετική, συγκριτικά με την περίοδο πριν 10 ή 15 χρόνια, με νέα καθήκοντα, νέες δουλειές, με νέες ψηφιακές υπηρεσίες από το ΤΕΕ για τους μηχανικούς, που εντέλει εξυπηρετούν τον μετασχηματισμό ολόκληρης της κοινωνίας και της Πολιτείας.
Μέσα από δράσεις όπως ο προσεισμικός έλεγχος, ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα, η ψηφιοποίηση των αρχείων των Πολεοδομιών, το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, κάνουμε όσα η Πολιτεία δεν μπορούσε για χρόνια, είμαστε δίπλα στους πολίτες και παράλληλα, ενισχύουμε τον ρόλο του Μηχανικού.
Άρα, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι τα επόμενα 10 χρόνια θα υπάρχει πολλή δουλειά για τον κλάδο μας.
Στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, ως έναν βαθμό δικαιολογημένα, υπάρχει η αίσθηση της παραίτησης ή/και της παραμέλησης από την κεντρική εξουσία λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων σε μεγάλα έργα υποδομών, με χαρακτηριστική περίπτωση το μετρό. Δεδομένου ότι υπάρχουν και άλλα κρίσιμα έργα που υλοποιούνται ή έχουν εξαγγελθεί όπως το flyover, η ανάπλαση της ΔΕΘ, το παραλιακό μέτωπο, η σύνδεση του λιμανιού με τον ΠΑΘΕ και τον σιδηρόδρομο, πιστεύετε ότι το ΤΕΕ μπορεί (και πώς) να συμβάλλει αποφασιστικά να αλλάξει αυτή η εικόνα;
Ο παράγοντας του χρόνου και της αποτελεσματικότητας είναι ένα ζήτημα που το ΤΕΕ και εγώ προσωπικά θέτουμε επιτακτικά, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα δημόσια έργα. Ξέρετε, δεν αρκεί να ωριμάζουμε έργα και να κάνουμε μελέτες και ανακοινώσεις, πρέπει να προχωρούμε γρήγορα και στο πραγματικό αντικείμενο.
Σε συγκεκριμένο χρόνο, όπως είπα, που να φέρνει αποτελέσματα, ορατά στους πολίτες. Και για να γίνει αυτό πρέπει να λύσουμε δύο βασικά ζητήματα: αφενός ο δημόσιος τομέας να σχεδιάζει, να επιβλέπει και να πληρώνει εγκαίρως και αφετέρου ο ιδιωτικός τομέας να υλοποιεί με ταχύτητα και ποιότητα.
Έχουμε ζητήσει με κάθε ευκαιρία να προσδιοριστούν οι διαδικασίες για την ανάθεση ενός έργου και να υιοθετηθούν τολμηρά κίνητρα και αντικίνητρα προκειμένου αυτό να ολοκληρώνεται στην ώρα του αλλιώς, επιτρέψτε μου να πω, κάνουμε απλά δημόσιες σχέσεις μεταξύ μας και λέμε πόσο καλοί είμαστε.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών πρέπει να γίνει πιο τολμηρό και να αποφασίσει ότι όποιος ολοκληρώνει εγκαίρως ή πριν το χρονοδιάγραμμα ένα έργο να λαμβάνει bonus 20% και όποιος καθυστερεί την υλοποίηση να μην ξαναπάρει έργο.
Χρειάζονται θεσμικές παρεμβάσεις προκειμένου να φτιάξουμε διαδικασίες για την ανάθεση ενός έργου όπου θα υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, θα περιορίζεται η αστοχία των διαγωνισμών, οι διαπραγματεύσεις που γίνονται και μένουν οι διαγωνισμοί χωρίς να ανοίγουν οι φάκελοι, οι προσφυγές και να υπάρχουν ποινές στους εργολάβους που καθυστερούν.
Μάλιστα, μου δίνετε και την ευκαιρία να μιλήσω και για τη γενικότερη εικόνα καθώς υπάρχει πιθανότητα να χαθούν κονδύλια από Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας γιατί πολλά έργα που έχουν ενταχθεί δεν μπορούν να τελειώσουν στα στενά χρονοδιαγράμματα. Ποιος θα τιμωρηθεί αν συμβεί αυτό;
Παρά την αίσθηση που υπάρχει στη Θεσσαλονίκη, τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις δεν είναι κάτι ειδικό της πόλης, είναι πρόβλημα των διαδικασιών των δημοσίων έργων συνολικά. Σίγουρα, τοπικές αντιπαραθέσεις δυσκολεύουν ένα μεγάλο έργο. Αλλά δεν είναι αυτό το μείζον. Το ΤΕΕ/ΤΚΜ, το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ έχει αποδείξει στην πράξη ότι συμβάλει με προτάσεις και διάλογο στο να προβλεφθούν και να ξεπεραστούν προβλήματα σχεδιασμού των έργων της περιοχής. Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ας πάμε να φτιάξουμε διαδικασίες και να μην κάνουμε απλά δημόσιες σχέσεις μεταξύ μας και να λέμε πόσο καλοί είμαστε.
Με ποιους τρόπους το ΤΕΕ στέκεται δίπλα στους μηχανικούς και ειδικά στους νέους επιστήμονες και επαγγελματίες;
Το ΤΕΕ τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται, παρέχοντας νέες υπηρεσίες προς τους μηχανικούς μέλη του, τον τεχνικό κόσμο και την ελληνική οικονομία. Προτείνουμε θεσμικές αλλαγές που πολλές φορές αναλαμβάνουμε να υλοποιήσουμε, ενώ μέσα από συνεργασίες και συνέργειες, εξασφαλίζουμε ένα πιο φιλικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις του τεχνικού κλάδου και των ελεύθερων επαγγελματιών, μαζί με νέες δυνατότητες χρηματοδότησης, νέα πεδία δραστηριοποίησης και ψηφιοποίηση διαδικασιών.
Πέρα από τα μεγάλα έργα που έχουμε αναλάβει και για τα οποία σας μίλησα, επιτύχαμε θεσμικές αλλαγές για το κοινό καλό και με μεγάλο αντίκτυπο στη δουλειά των Ελλήνων Μηχανικών. Προχωρήσαμε στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, την ψηφιοποίηση υπηρεσιών στο Κτηματολόγιο, τους Ελεγκτές Δόμησης, τους Εκτιμητές Ακινήτων και Εγκαταστάσεων, στους αξιολογητές και ελεγκτές του αναπτυξιακού νόμου, στο μητρώο μηχανικών για τη διασύνδεση των έργων ΑΠΕ στο δίκτυο. Ξεκινήσαμε την καταγραφή και έλεγχο των υποδομών προσβασιμότητας για εμποδιζόμενα άτομα σε δημόσια κτίρια, μέσα από μητρώο μηχανικών.
Ξεκινά σε λίγες ημέρες ο προσεισμικός έλεγχος των δημοσίων κτηρίων σε όλη τη χώρα, με πρώτα σχολεία, πανεπιστήμια, αστυνομικά τμήματα και πυροσβεστικούς σταθμούς, πάλι μέσα από μητρώο πιστοποιημένων μηχανικών. Κάναμε σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις στο Πρόγραμμα Εξοικονομώ για κατοικίες, με νέο πληροφοριακό σύστημα που ανέπτυξε το ΤΕΕ και αυτόματη αξιολόγηση ενεργειακής απόδοσης. Και προωθήσαμε τα νέα Προγράμματα Εξοικονομώ, για τουρισμό, βιομηχανία, υπηρεσίες. Προχωρήσαμε με νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες στο ΤΜΕΔΕ, στο Ταμείο Εγγυοδοσίας και μικροπιστώσεων των μηχανικών και των εργολάβων. Προωθούμε και εκπαιδεύουμε τους μηχανικούς μας στην εφαρμογή του Building Information Model σε κτίρια και κατασκευές.
Η εκπαίδευση, άλλωστε, αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο και πολύτιμο εργαλείο ειδικά για τους νεότερους στο επάγγελμα. Προσπαθούμε συνεχώς μέσα από τις ενημερωτικές μας δράσεις και εκδηλώσεις, εκδόσεις και ηλεκτρονικές σελίδες και υπηρεσίες, να διευκολύνουμε τον ρόλο και το έργο του Έλληνα Μηχανικού.
Και αυτές είναι μόνο κάποιες από τις πρωτοβουλίες μας και τα όσα κάνουμε για τα μέλη μας. Άλλωστε, κάθε μας παρέμβαση οδηγεί και χτίζει ένα καλύτερο μέλλον για το σύνολο του τεχνικού κόσμου.
